De pali canon

De Pali-Canon en de vertalers

De Pali-Canon is het corpus van gewijde geschriften van de theravada (‘leer der ouden’) – de school waartoe de meeste boeddhisten van Sri Lanka en Zuidoost-Azië zich rekenen en de enige school die nog overgebleven is van de achttien scholen die in de eerste eeuwen na de dood van de Boeddha ontstonden.

Sinds 1997 vertaalden Prof. Rob Janssen (1931-2019) en Drs. Jan de Breet (1959) in hun woonplaats Oegstgeest de Pali-Canon van het Pali naar het Nederlands. Inmiddels zijn er 15 delen van hun hand verschenen. Daarnaast verscheen er een deel van de hand van Prof. Ria Cloppenborg en een deel van Dr. Tonny Kurpershoek-Scherft. De serie wordt zowel gewaardeerd om het wetenschappelijk niveau van de vertaling als de leesbaarheid ervan.

Jan de Breet is indoloog en studeerde af aan de Rijksuniversiteit Leiden met een scriptie over een Sanskriet-tekst uit de mahayanatraditie van de Perfectie van Inzicht. Naast voornoemde vertalingen van de Pali-Canon publiceerde hij Boeddha’s Tweede Draaiing van het Rad van de Leer – een geannoteerde vertaling van een deel van de Chinese versie van de Perfectie van Inzicht in 8000 Verzen.

Rob Janssen was emeritus hoogleraar in de klinische psychologie en de persoonlijkheidsleer aan de Vrije Universiteit te Amsterdam. Hij was tevens psychotherapeut. Aan de Rijksuniversiteit te Leiden studeerde hij bij Prof. Dr. T.E. Vetter Pali en Sanskriet. Hij publiceerde ondermeer bij uitgeverij Asoka een vertaling uit het Sanskriet van het Diamant-Sutra.

In 2013 zijn Prof. Rob Janssen en drs. Jan de Breet door Koningin Beatrix benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau vanwege hun grote betekenis voor het verspreiden en vastleggen van het boeddhistisch gedachtegoed, met name voor hun vertaling van delen van de Pali-Canon. (Het Boeddhistisch Dagblad maakte voor de gelegenheid een videoregistratie die hier is te bekijken.) Het toekennen van de onderscheiding is opmerkelijk voor vertaalwerk en geeft het belang aan van het werk voor zowel de wetenschap als de boeddhistische gemeenschap in Nederland. Na het overlijden van Rob Janssen is Jan de Breet doorgegaan met vertalen.

drie suggesties

De verzameling van lange leerredes

Digha Nikaya

Dit boek bevat een integrale vertaling van de Digha-Nikaya (DN), ‘De verzameling van lange leerredes’ van de Boeddha. De Digha-Nikaya is in de traditionele telling de eerste van de vijf verzamelingen (nikaya’s) van de Sutta-Pitaka: de ‘mand’ (pitaka) van leerredes (sutta’s) die aan de historische Boeddha en zijn belangrijkste leerlingen worden toegeschreven.

De verzameling van thematisch geordende leerredes – Deel 1

Het boek met verzen (Sagatha-Vagga) - Samyutta Nikaya

Dit eerste deel van de Samyutta Nikaya bestaat voornamelijk uit verzen en geldt als een van de meest inspirerende compilaties in de Pali-Canon. In korte sutta's worden de radicale inzichten van de Boeddha in de menselijke natuur naar voren gebracht en wordt zijn unieke weg naar geestelijke bevrijding getoond.

De vragen van Milinda

Een samenspraak tussen een Griekse koning en een boeddhistische monnik

De verzen behoren tot de meest persoonlijke documenten van de gehele boeddhistische canon, en blijken voor een belangrijk deel niets aan actualiteit verloren te hebben.

de complete serie

De verzameling van lange leerredes

Digha Nikaya

De verzameling van middellange leerredes – Deel 1

De eerste vijftig leerredes (Mulapannasa) - Majjhima-Nikaya

Dit boek bevat de Nederlandse vertaling van de sutta's 1 t/m 50 van de Majjhima-Nikaya, de Verzameling van Middellange leerredes van de Boeddha.

De verzameling van middellange leerredes – Deel 2

De middelste vijftig leerredes (Majjhimapannasa) - Majjhima Nikaya

Dit boek bevat de Nederlandse vertaling van de sutta's 51 t/m 100 van de Majjhima-Nikaya, de Verzameling van Middellange leerredes van de Boeddha.

De verzameling van middellange leerredes – Deel 3

De laatste vijftig leerredes (Uparipannasa) - Majjhima Nikaya

Dit boek bevat de Nederlandse vertaling van de sutta's 101 t/m 152 van de Majjhima-Nikaya, de Verzameling van Middellange leerredes van de Boeddha.

De verzameling van thematisch geordende leerredes – Deel 1

Het boek met verzen (Sagatha-Vagga) - Samyutta Nikaya

De verzameling van thematisch geordende leerredes – Deel 2

Het deel der oorzaken (Nidana-Vagga) - Samyutta Nikaya

Dit boek bevat een vertaling van het tweede van de uit vijf delen bestaande Samyutta-Nikaya (SN): de verzameling van thematisch geordende leerredes van de Boeddha. De hele SN bestaat uit 56 boeken (samyutta’s), die elk een bepaald thema behandelen. In dit tweede deel zijn daarvan 10 opgenomen.

De verzameling van thematisch geordende leerredes – Deel 3

Het Deel der geledingen (Khandha-Vagga) - Samyutta Nikaya

Dit boek bevat een vertaling van het derde van de vijf Delen waaruit de Samyutta-Nikaya (SN) bestaat ‘De verzameling van thematisch geordende leerredes van de Boeddha’.

De verzameling van thematisch geordende leerredes – Deel 4

Het deel der zes zintuiggebieden (Salayatana-Vagga) - Samyutta Nikaya

Dit boek bevat een integrale vertaling van het vierde Deel (Vagga) van de Saṃyutta-Nikāya (SN), ‘De verzameling van thematisch geordende leerredes’ van de Boeddha.

De verzameling van thematisch geordende leerredes – Deel 5

Het grote deel (Maha-Vagga) - Samyutta-Nikaya

Dit deel in de Klassieke Tekstbibliotheek (deel 21) bevat een integrale vertaling van het vijfde en laatste deel (Vagga) van de Samyutta-Nikaya (SN), ‘De verzameling van thematisch geordende leerredes’ van de Boeddha.

De verzameling van numeriek geordende leerredes – Deel 1

Het boek van de enen; het boek van de tweetallen; het boek van de drietallen (Ekaka-Nipata, Duka-Nipata, Tika-Nipata) - Anguttara Nikaya

Dit boek bevat een integrale vertaling van het eerste deel van de Aṅguttara-Nikāya, ‘De verzameling van numeriek geordende leerredes’ van de Boeddha. De Aṅguttara-Nikāya is in de traditionele telling – na de Dīgha-, de Majjhima- en de Saṃyutta-Nikāya – de vierde verzameling (nikāya) van de Sutta-Piṭaka: de ‘mand’ (piṭaka) van leerredes (sutta’s) die aan de historische Boeddha en zijn belangrijkste leerlingen worden toegeschreven.

De verzameling van numeriek geordende leerredes – Deel 2

Het boek van de viertallen (Catukka-Nipata) - Anguttara Nikaya

Dit boek bevat een integrale vertaling van het tweede deel van de Aṅguttara-Nikāya, ‘De verzameling van numeriek geordende leerredes’ van de Boeddha. De Aṅguttara-Nikāya is in de traditionele telling – na de Dīgha-, de Majjhima- en de Saṃyutta-Nikāya – de vierde verzameling (nikāya) van de Sutta-Piṭaka: de ‘mand’ (piṭaka) van leerredes (sutta’s) die aan de historische Boeddha en zijn belangrijkste leerlingen worden toegeschreven.

De verzameling van numeriek geordende leerredes – Deel 3

Het boek van de vijf- en zestallen (Pancaka-Nipata, Chakka-Nipata) - Anguttara Nikaya

Dit boek bevat een integrale vertaling van het tweede deel van de Aṅguttara-Nikāya, ‘De verzameling van numeriek geordende leerredes’ van de Boeddha. De Aṅguttara-Nikāya is in de traditionele telling – na de Dīgha-, de Majjhima-en de Saṃyutta-Nikāya – de vierde verzameling (nikāya) van de Sutta-Piṭaka: de ‘mand’ (piṭaka) van leerredes (sutta’s) die aan de historische Boeddha en zijn belangrijkste leerlingen worden toegeschreven.

De verzameling van numeriek geordende leerredes – Deel 4

De boeken van de zeventallen, achttallen en negentallen (Sattaka-Nipāta, Aṭṭhaka-Nipāta, Navaka-Nipāta) - Aṅguttara Nikāya

Dit boek bevat een integrale vertaling van het vierde deel van de Aṅguttara-Nikāya, ‘De verzameling van numeriek geordende leerredes’ van de Boeddha. De Aṅguttara-Nikāya is in de traditionele telling

De verzameling van korte teksten – Deel 1

Sutta-Nipata en Dhammapada - Khuddaka Nikaya

Dit deel van de Klassieke Tekstbibliotheek biedt een vertaling uit het Pali van de Sutta-Nipata (Verzameling van Sutta's) en het Dhammapada (Woorden van de Dhamma), verzamelingen van leerteksten die aan de Boeddha worden toegeschreven. Ze worden beschouwd als de oudste delen van de Pali-Canon en behoren tot de Khuddaka-Nikaya: de verzameling van korte teksten.

De verzameling van korte teksten – Deel 2

Khuddaka-patha, Udana, Itivuttaka & Cariya Pitaka - Khuddaka Nikaya

Dit deel van de Klassieke Tekstbibliotheek bevat vertalingen uit het Pali van delen uit de Khuddaka-Nikaya, 'De Verzameling van korte teksten': de Khuddaka-Pāṭha (Korte passages), het Udāna (Bewogen uitspraken), het Itivuttaka (Zo is het gezegd) en de Cariyāpiṭaka (Levens van de Bodhisattva).

De verzameling van korte teksten – Deel 3

Theragatha, Verzen van monniken en nonnen - Khuddaka Nikaya

De verzen behoren tot de meest persoonlijke documenten van de gehele boeddhistische canon, en blijken voor een belangrijk deel niets aan actualiteit verloren te hebben, speciaal waar het de beschrijvingen van de vrouwen betreft.

De vragen van Milinda

Een samenspraak tussen een Griekse koning en een boeddhistische monnik

De verzen behoren tot de meest persoonlijke documenten van de gehele boeddhistische canon, en blijken voor een belangrijk deel niets aan actualiteit verloren te hebben.