Daar zit ik dan in de bus tegenover een man die me op het eerste gezicht niet aanstaat. Hij kijkt me niet aan. Sterker: hij kijkt chagrijnig én langs me heen. Hij wil me niet zien. Wanneer hij eruit moet, staat hij op mijn tenen, zegt niets en loopt onverschillig naar de uitgang. Ik vloek vanbinnen, vind zijn kale kop raar en minacht de tattoos op zijn armen en in zijn nek. ‘Asociale lul’, mompel ik stiekem terwijl hij de bus verlaat. Zo’n man haat ik dus. Zoals ik zoveel mensen die me niet vriendelijk bejegenen haat – of afwijs als medemens.
Zo heb ik dat veel gedaan. Mensen afwijzen die niet hetzelfde zijn als ik. Mensen die niet zo denken. Mensen die naar mijn smaak lelijk zijn of niet goed ruiken, niet in mijn straatje passen. Ze zijn anders, zoals iedereen anders is dan ik. Voordat ik het besefte had ik ze al aan de hoogste boom hangen, bespuwd of uit ‘mijn perfecte wereld’ geschopt.
Zoals ik nu een helikopter boven mijn Veluwse huisje hoor klapwieken en mijn rust verstoren. Bijna iedereen is welkom en kan op mijn gastvrijheid rekenen, als hij of zij maar aan mijn wensen tegemoet komt en zeker niet met een helikopter ongewenst mijn isoleercel binnendringt.
Een ander zien en aanvaarden met al zijn gedragingen en eigenschappen. Dat zou ik willen. Omdat het me vrediger stemt. Als ze scheel kijken, tattoos hebben laten zetten, kwaad worden, huilen of anderszins hun emoties uiten, zou ik dat moeten dulden. Leven en laten leven, zeiden mijn ouders. Dat heeft moeite gekost. Mijn idee was: laat mij leven, laat mij met rust, jij met je achterlijke gedrag. Jij bederft mijn stemming, jij maakt me bang omdat jij me herinnert aan trauma’s of mijn oude wonden openscheurt. Jij hindert me op mijn zoektocht naar mijn eigen vrede.
Zo worstel ik door en zoek ik naar een manier om anderen te accepteren zoals zij zijn. Al enige jaren reciteer ik bij meditatiesessies mee met de bodhicittabeoefening. Daarin zeg ik met de anderen dat ik niet alleen mezelf geluk toewens én een leven zonder lijden – en zonder de bron van alle lijden – , maar ook degene van wie ik houd en ook degene die mij heeft gekwetst, zeg maar mijn ergste vijand. Bodhicitta is, zo wordt gezegd, het onzelfzuchtige streven om alle voelende wezens te bevrijden uit samsara (het lijden zoals we dat in het dagelijks leven ervaren), en niet alleen zelf een verlichte Boeddha te worden. Hierdoor wordt het streven naar verlichting boven het persoonlijk eigenbelang uitgetild.
Ik ga maar weer eens zitten en haal adem zoals dat in meditatie effectief is. Ik begreep uit een film over George Harrison (Living in the material world) dat de ex-Beatle elke ochtend bij het krieken van de dag naar het torentje op zijn kasteel klom om te mediteren en zo een staat van altruïsme (vrijgevigheid) te bereiken. Zo kwam hij er toe zijn geliefde Pattie Boyd te ‘schenken’ aan zijn beste vriend Eric Clapton omdat hij haar niet langer als bezit mocht beschouwen.
Zoals George, of de Boeddha, wil ik zijn. Inspiratiebronnen. Ik zou willen veranderen. Dat is niet gemakkelijk. Wat ik zeker weet is dat niemand is zoals ik. En dat niemand zoals ik zal worden. Ik zou wel Sir George willen zijn of de Boeddha. Maar laat ik stoppen te streven naar het geluk dat anderen ogenschijnlijk hebben bereikt.
Ik ben niet zoals die man in de bus. Ik weet niet eens waarom hij deed zoals hij deed. Hij had zijn eigen problemen, net als ik de mijne. Laat ik hem de volgende keer met rust laten, of vriendelijk bejegenen. Misschien voelt hij zich daardoor beter. Zoals mijn schoonmoeder zei: ‘Wie goed doet, goed ontmoet.’